Ograniczenia wytrzymałościowe pętli skonstruowanych z taśm
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Artykuły
- Utworzono: Wtorek, 18 sierpień 2009 00:00
- Opublikowano: Niedziela, 23 sierpień 2009 00:00
- Darek Kaptur
- Odsłony: 9360
Ograniczenia wytrzymałościowe pętli skonstruowanych z taśm.
.W czasie wspinania często stosuje się pętle. Najczęściej są z poliamidu i rozróżniamy ich dwa rodzaje ze względu na przekrój: płaskie i rurowe. Inną opcją jest dyneema ( spectra).1. taśma rurowa, 2.płaska, 3. dyneema
Te ostatnie w porównaniu do poliamidowych są bardziej statyczne. Jednak większa miękkość i lekkość przysparzają im coraz więcej zwolenników. Inną ich zasadniczą przewagą jest ich bardzo duża wytrzymałość na zrywanie przez co mając porównywalne parametry mogą być zdecydowanie cieńsze niż ich poliamidowi odpowiednicy. Także w przypadku odporności na ścieranie, oraz wytrzymałości w stanie mokrym są zdecydowanie lepsze. Nie ma jednak „róży bez kolców”. Dyneema ma wysoki poślizg przez co trudno kupić ją na metry by samemu związać pętle, oraz niski próg temperatury topnienia wynoszący 145 stopni Celcjusza ( poliamid 250 stopni).
W zakresie łączenia taśm w pętle możemy rozróżnić dwie opcje: zszywanie i wiązanie. Każda z tych opcji ma zalety i wady. Taśmy wiązane są bardziej elastyczne w stosowaniu (można je rozwiązać i zastosować w innej formie), ale mają niższą wytrzymałość niż zszywane.
Warto zwrócić uwagę że każdy węzeł jest najsłabszym elementem. Jeżeli przyjmiemy wytrzymałość taśmy na zrywanie 100%, to jej wytrzymałość w rejonie wiązania ( stosując węzeł taśmowy jako polecany do wiązania taśm) wyniesie nie więcej niż 70% wartości wyjściowej.
Istnieje wzór pozwalający obliczyć wytrzymałość pętli związanej określonym węzłem.
Wytrzymałość związanej pętli = dwukrotnej wytrzymałości taśmy (liny) x względna wytrzymałość węzła
W przybliżeniu wytrzymałość wiązanej poprawnie pętli równa jest wytrzymałości na zrywanie materiału z jakiego jest zrobiona.
Innymi czynnikami osłabiającymi pętle może być ich skręcania w wynik wiązania, lub marszczenie się na owalnych profilach o zbyt małej średnicy w stosunku do szerokości taśmy.
widoczne pomarszczenia taśmy na korpusie karabinka wskazują na nierównomierne napięcie włókien co powoduje obniżeniem wytrzymałości.
zawiązana kluczka obniża wytrzymałość pętli o około 54% (model na zdjęciu:wytrzymałość standartowa 22kN, w tym przypadku 10kN)
połączenie w ten sposób dwóch pętli powoduje także spadek o około 54%
pojedynczy węzeł prusika na karabinku to spadek około 54%
Warto też pamiętać w czasie stosowania taśm wiązanych o możliwości rozwiązania się węzła. Przyczyny tutaj mogą być wielorakie: zahaczenie węzła i jego rozwiązanie ( przypadek bardzo rzadki, ale możliwy), zbyt krótkie końcówki taśmy wychodzące z węzła co w wyniku jego zaciskania może doprowadzić do „wypłynięcia” taśmy, niewłaściwe zawiązanie węzła.
luzowanie węzła przez haczący o taśmę karabinek
zbyt krótkie końcówki taśmy wychodzące z węzła
Także tarcie taśm o różnorodne elementy układu asekuracyjnego lub środowiska naturalnego powoduje spadek ich wytrzymałości. W takich sytuacjach bardzo trudno oszacować tempo niszczenia taśmy i tym samym spadek jej wytrzymałości.
Inną specyficzną sytuacja jest zakładanie punktów z drzew. Warto dobrze ju układać i umiejscawiać ponieważ może okazać się że nie roślina stanowi słabość danego układu
przy nakorzystniejszym ułożeniu wytrzymałość takiego układu to 16 kN (wytrzymałość wyjściowa pętli 22kN)
przy zwiększeniu kąta załamania pętli na węźle jej wytrzymałość spada do 8kN
Należy też regularnie kontrolować stan taśm pod względem uszkodzeń mechanicznych i eliminować te uszkodzone. Czas też robi swoje i taśmy starzejąc się tracą powoli pierwotne właściwości .
rodzaje uszkodzeń mechanicznych:1. przetarcie, 2. przecięcie, 3. przepalenie, 4. stopienie
Inną grupą niebezpiecznych czynników jest kontakt z pewnymi substancjami chemicznymi które powodują zniszczenie lub co gorsza spadek wytrzymałości nawet do 90 %. Ale ten wątek to już temat na inne opracowanie.